A CITY WALK WITH SAINTS
Een stadswandeling met heiligen
Processies zijn al eeuwen een vorm van plechtig katholiek straattheater. Geestelijken en gelovigen wandelen biddend door een stad of dorp en tonen het allerheiligste uit de schatkamer van hun kerk aan het toekijkend publiek. Het script van het visuele spektakelstuk dat wordt opgevoerd, is doorgaans hetzelfde. Je ziet bij elke processie dezelfde groepen dezelfde borstbeelden en relieken van heiligen dragen terwijl dezelfde fanfares hetzelfde repertoire spelen. Als er een nieuw element aan de optocht is toegevoegd, valt dat meteen op.
Wat het voor mij fascinerend maakt, is dat een processie een demonstratie is van de kracht van verhalen om mensen te verbinden èn om het gemarginaliseerde katholicisme in Zuid-Limburg levend te houden. Dat het om verzonnen verhalen gaat, lijkt er totaal niet toe te doen. Inmiddels zijn er nog maar weinig mensen die denken dat de gebeurtenissen in de Bijbel echt hebben plaatsgevonden. Van Servatius, de stadsheilige van Maastricht uit de vierde eeuw, ontbreekt zelfs elk bewijs van zijn bestaan. Dat het stukje schedel in zijn borstbeeld met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid toch echt aan een ander toebehoorde, daarover lijkt niemand zich druk te maken. Geloven is in de kern niets anders dan de bereidheid om fictie te accepteren als waarheid. Dat is waarschijnlijk de reden dat religieuze instituten niet snel zullen toegeven dat eerdere verhalen en beweringen bij nader onderzoek toch niet blijken te kloppen. Voor het publiek is dat allemaal niet relevant. Voor de toeristen is de processie een onverwachte, ludieke bijkomstigheid tijdens hun bezoek aan Zuid-Limburg. De mensen die speciaal voor de processie komen nemen een plekje in op de route en maken filmpjes op hun smartphone. Niemand slaat een kruisje, niemand knielt nog voor een passerende heilige of bisschop.
In 2014 fotografeerde ik voor het eerst een eenzame Christusfiguur in Heer, een Maastrichtse wijk niet ver van waar ik toen woonde. Meteen daarna ging het zo hard regenen, dat de hele processie niet door kon gaan. Maar die ene foto had wel iets aangeraakt waardoor ik nieuwsgierig werd naar het fenomeen. De jaren daarna richtte ik mijn lens vooral op de voorbijtrekkende groepen in de stoet. Uit onvrede met het resultaat ging ik op zoek naar manieren om weg te blijven van de clichés door vooral voor en na een processie te fotograferen. De focus verschoof daardoor letterlijk van het sacrale naar het profane, van het heilige naar de mensen die deze traditie levend houden.
De geselecteerde foto’s zijn genomen tussen 11 mei en 22 juni 2025 tijdens de 56e editie van de Maastrichtse Heiligdomsvaart, met uitzondering van de eerste zeven foto’s en één foto met wierrookvaten. De laatste paste het beste tussen de andere beelden van de Heiligdomsvaart. Deze acht foto’s zijn gemaakt in Heer (2014), Susteren (2022), Amby (2015 en 2016) en Eijsden (2015 en 2018).
